Γ’ Κυριακή των Νηστειών (4 Απριλίου 2021)

Νικόλαος Γεωργαντώνης

Κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλ. ΕΚΠΑ,

Ειδίκευση Εκκλ. Γραμματεία από τον Θ’ Αιώνα


Η Γ’ Κυριακή των Νηστειών έχει σοφώς αφιερωθεί στην τίμηση και προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού από τους Αγίους Πατέρες. Έχοντας διανύσει ήδη 2 εβδομάδας νηστείας και αγώνα, έρχεται ο Τίμιος Σταυρός στη μέση της Αγίας Τεσσαρακοστής να ενδυναμώσει τον πιστό ώστε να μπορέσει να συνεχίσει τον δρόμο του προς τον Αναστάντα Κύριον Ιησού Χριστό.

Ένα εργαλείο που κατά την Αρχαιότητα σήμαινε από τους βασανιστικότερους θανάτους, μετατράπηκε από τον Ιησού Χριστό σε «όπλο κατά του Διαβόλου». Το ίδιο και ο άνθρωπος που πριν τον ερχομό του Ιησού Χριστού ήταν αποσυνδεδεμένος από τον Θεό. Με την Ανάσταση αποκαταστάθηκε η σχέση που είχε χωριστεί με το προπατορικό αμάρτημα.

Η στάση του ανθρώπου καθορίζεται από τα λόγια του Κυρίου Ιησού Χριστού στην ευαγγελική περικοπή της ημέρας1. Καλεί ο Ιησούς Χριστός τον άνθρωπο κάθε εποχής να απαρνηθεί τον εαυτό του, δηλαδή να ταπεινωθεί και να σηκώσει τον Σταυρό του και να Τον ακολουθήσει. Μια φράση που ίσως φαίνεται εύκολη αλλά τελικώς δεν επιτυγχάνεται από όλους. Η πλειοψηφία των ανθρώπων σήμερα αλλά και κάθε εποχής, αποσκοπεί στην απόκτηση ένα ή και τα τρία: πλούτου, δόξας και φήμης. 

1 Μαρκ. Η’, 34 – Θ’, 1

Ειδικά κατά τα νεότερα χρόνια, ο άνθρωπος δεν σκέφτεται ότι ο θάνατος παραμονεύει πάντα έξω από τη πόρτα του. Αυτό δεν είναι κάτι μακάβριο αλλά μια συνηθισμένη πραγματικότητα του Ορθόδοξου Χριστιανού. Η ώρα του θανάτου και οι συνθήκες που θα γίνει είναι άγνωστες για τον άνθρωπο. Το μόνο σίγουρο για έναν Χριστιανό είναι κατά πόσο θα είναι έτοιμος για να συναντήσει τον Κύριο κατά την αποχώρηση της ψυχής του από το σώμα. Όλα τα άλλα είναι στα χέρια του Θεού χωρίς να μπορεί ο άνθρωπος να αλλάξει κάτι. Εάν ο άνθρωπος κοιτά να σώσει μόνο το σώμα του και να έχει μια εύκολη ζωή εδώ στη γη, θα διαπιστώσει όταν έρθει η ώρα του θανάτου, ότι μάταια έτρεφε μόνο τη επίγεια ζωή του χωρίς να επιμεληθεί την ψυχή του για την Αιώνια Ζωή. Κατά την ώρα της αποχώρησης του από τη επίγεια ζωή, θα συγκλονιστεί με τις αποφάσεις του ότι ίσως να κέρδισε όλο τον κόσμο (δηλαδή κοσμικά αξιώματα κ.α.) αλλά τελικά έχασε την ψυχή του. Εάν προλάβει και μετανοήσει ο άνθρωπος πριν είναι αργά, έχει καλώς αλλά εάν όχι, είναι πραγματικά λυπηρό για αυτόν.

Ίσως το σημαντικότερο όμως της περικοπής είναι η άρνηση του Κυρίου κατά τις δύσκολες στιγμές του ανθρώπου. Ο άνθρωπος όταν περνά καλά, δύσκολα σκέφτεται περί του Θεού. Πολλές φορές κιόλας, ειδικά όταν έχει απομακρυνθεί από την Ορθόδοξη πίστη, θα φτάσει στο όριο της αρνήσεως Του. Άρνηση μπορεί να μην είναι μια ξεκάθαρη λεκτική άρνηση εναντίον Του. Άρνηση του Θεού αποτελεί η κάθε αμαρτία που όταν δεν υπάρχει μεταμέλεια, χωρίζει ακόμη περισσότερο τον άνθρωπο από τον Θεό.

Είναι στο χέρι του κάθε πιστού να καταλάβει την αποστασία του από τον Θεό και να μετανοήσει. Μην αφεθεί για άλλη χρονική στιγμή η επιστροφή στον Θεό αλλά να γίνει άμεσα γιατί κανείς δεν γνωρίζει την ώρα του θανάτου του. Κάθε εποχή θα έχει διάφορες δοκιμασίες που θα δείχνουν πόσο αδύναμη είναι η πίστη κάθε Χριστιανού. Ο μόνος τρόπος όμως για να ενισχύσει την πίστη του και να υπερβεί ο άνθρωπος τις διάφορες δοκιμασίες είναι με την άοκνη μελέτη της Αγ. Γραφής και Αγ. Πατέρων, την άσκηση, τη ενεργή συμμετοχή στη μυστηριακή και λατρευτική ζωή της Εκκλησίας και τη μετάνοια. Δεν μπορεί να νοείται κάποιος Χριστιανός Ορθόδοξος αλλά να μην μελετά την Αγία Γραφή, να μην προσεύχεται (π.χ. κομποσχοίνι «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με», «Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς», Απόδειπνο, κ.α.) και να μην συμμετέχει στην Θεία Λατρεία και Μυστήρια της Εκκλησίας.

Πλάστηκε ο άνθρωπος «κατ’εικόνα» αλλά μέσα από τον πνευματικό αγώνα αποκτά και το «καθ’ομοίωσιν». Δημιουργήματα του Θεού είναι όλοι, αλλά παιδιά Του μπορούν να ονομαστούν μόνο αυτοί που τον ομολογούν καθημερινά με τις πράξεις τους και με την ενεργή προσευχή. Όσο ο άνθρωπος απέχει από την πνευματική ζωή και βιώνει την Ορθοδοξία «Τουριστικά», οι δοκιμασίες όλο και θα πληθαίνουν, όχι επειδή τιμωρεί ο Θεός τον κόσμο αλλά επειδή ο κόσμος απομακρύνεται από Αυτόν, καλώντας με αυτό τον τρόπο τις επιθέσεις του Διαβόλου.

1 Μαρκ. Η’, 34 – Θ’, 1.